Dzisiaj tekst o tym co robić, aby uniknąć nowotworu.
Badania naukowe pokazują, że ponad 90% przypadków chorób nowotworowych zależy od czynników zewnętrznych. Jak ograniczyć ich działanie, aby zmniejszyć ryzyko choroby?
Zalecenia unijne, cytuję:
„Europejski kodeks walki z rakiem jest gotową instrukcją podpowiadającą, w jaki sposób zachować zdrowie oraz poprawić jego stan. Pokazuje, jak przez proste, codzienne działania obniżać ryzyko zachorowania na nowotwory złośliwe. Wszystkie informacje w nim zawarte opierają się na dowodach naukowych – są pewne, rzetelne i sprawdzone.”
Europejski kodeks walki z rakiem to 12 zaleceń dotyczących prewencji nowotworów:
Prewencja pierwotna – to ograniczanie działania czynników ryzyka (kancerogenów) na nasz organizm.
Prewencja wtórna – to wykrywania choroby na możliwie najwcześniejszym etapie, co zwiększa szanse na wyleczenie.
Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) oszacowała, że przestrzeganie tych 12 zaleceń zmniejszyłoby w Europie liczbę zgonów spowodowanych nowotworami nawet o 50%.
Zalecenie 1: Nie pal
Dym tytoniowy jest jednym z najsilniejszych czynników rakotwórczych. W jednym papierosie znajduje się około 7000 substancji chemicznych, z czego aż ponad 70 jest silnie rakotwórczych. Palenie tytoniu jest główną przyczyną zgonów nowotworowych.
Zalecenie 2: Stwórz środowisko wolne od dymy tytoniowego
Ogranicz bierne palenie, czyli wdychanie dymu tytoniowego z otoczenia – z papierosa palonego przez inną osobę i wydychanego przez nią dymu lub z tlącego się papierosa.
Zalecenie 3: Utrzymuj prawidłową wagę ciała
Otyłość to drugi po paleniu tytoniu najważniejszy czynnik zwiększający ryzyko wystąpienia chorób nowotworowych.
Zalecenie 4: Bądź aktywny fizycznie
Aktywność fizyczna jest udowodnionym czynnikiem chroniącym nas przed nowotworami – np. rakiem jelita grubego, rakiem piersi i wieloma innymi. Zaleca się, aby każdego dnia poświęcić 60 minut na ruch o średniej intensywności lub alternatywnie 30 minut na ruch o wysokiej intensywności.
Zalecenie 5: Przestrzegaj zasad zdrowego odżywiania
Spożywaj żywność nieprzetworzoną i ogranicz spożycie mięsa – zwłaszcza czerwonego. Zwróć uwagę na ilość spożywanego cukru.
Zalecenie 6: Ogranicz spożycie alkoholu
Nawet najmniejsza ilość alkoholu ma potencjał rakotwórczy. Maksymalnie ogranicz spożycie alkoholu. Nie ma bezpiecznej dawki alkoholu, a jego równoczesne spożycie z paleniem papierosów ogromnie zwiększa ryzyko m.in. nowotworów głowy i szyi (np. rak języka, rak gardła).
Zalecenie 7: Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie słoneczne
Promieniowanie ultrafioletowe (UV) emitowane przez słońce jest czynnikiem rakotwórczym. Chroń się przed nim np. przez unikanie ekspozycji na słońce w godzinach 10:00–16:00 oraz stosowanie ochronnych kosmetyków i odzieży. Całkowicie zrezygnuj z korzystania z łóżek opalających, czyli tzw. solariów.
Zalecenie 8: Chroń się przed działaniem substancji rakotwórczych w pracy
Choroba nowotworowa może rozwinąć się w okresie od kilku do nawet kilkudziesięciu lat od momentu pierwszego kontaktu z czynnikiem rakotwórczym.
Zalecenie 9: Chroń się przed promieniowaniem radonowym w domu
Radon to gaz szlachetny, bez zapachu i bez koloru, który ma działanie rakotwórcze na płuca. Dowiedz się, czy jesteś narażony na naturalne promieniowanie spowodowane jego działaniem. Podejmij działania zmniejszające jego poziom.
Zalecenie 10 (dotyczy kobiet): Jeśli możesz – karm piersią i ogranicz stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ)
Karmienie piersią obniża ryzyko zachorowania kobiet m.in. na raka piersi i raka jajnika. Z kolei stosowanie hormonalnej terapii zastępczej (HTZ), może zwiększać ryzyko zachorowania na raka piersi.
Zalecenie 11: Zaszczep dzieci przeciwko HBV i HPV
Wirusowe lub bakteryjne czynniki infekcyjne są odpowiedzialne za 15–20% nowotworów złośliwych. Aby uniknąć zachorowania na raka wątroby i raka szyjki macicy, zaszczep swoje dzieci przeciwko wirusowi zapalenia wątroby typu B (HBV) oraz przeciwko wirusowi brodawczaka ludzkiego (HPV).
Zalecenie 12: Korzystaj z badań przesiewowych
Stosuj prewencję wtórną – wykonuj badania przesiewowe w kierunku wczesnego wykrywania raka:
piersi – mammografia
szyjki macicy – cytologia
jelita grubego – kolonoskopia.
Badania te są w pełni bezpieczne i refundowane w ramach programów przesiewowych. Dzięki nim można wykryć chorobę na bardzo wczesnym etapie zaawansowania – co znacząco ułatwia jej leczenie – a nawet wykryć zmiany przednowotworowe.
W Polsce nowotwory stanowią drugą przyczynę zgonów, z kolei na świecie – według danych WHO – pierwszą.
Uwagi do wymienionych powyżej punktów.
Takie zalecenia są zawsze wypadkową różnych interesów wielu grup nacisku. Stąd brakuje tu kilku istotnych punktów.
- Nie powinno się spożywać produktów długotrwale przechowywanych w metalowych puszkach / pojemnikach. Wiele metali, mimo zapewnień producentów, przechodzi do żywności.
- Margaryna zawiera metale ciężkie, które są spowodowane procesem produkcyjnym.
- Jedzenie przechowywane w plastikowych pojemnikach lub foliowane zawiera mikrogranulki plastiku, które spożywamy.
- Mammografia wykonywana zbyt często zwiększa ryzyko wystąpienia raka piersi. To wynik badań statystycznych. Z tego względu znacznie bezpieczniejszym badaniem jest USG piersi.
- Zanieczyszczenie środowiska – tu niektóre miasta polskie są w europejskich i światowych czołówkach pod tym względem. Palenie śmieci nadal jest patriotycznym obowiązkiem większości mieszkańców mających w domu piece.
- Azbest – nadal tysiące domów i zabudowań gospodarczych jest pokrytych azbestem, który powoduje rozwój nowotworów płuc.
- Zalecane żywienie – wiadomo od dawna, że dla organizmu człowieka szkodliwe jest łączenie produktów mięsnych z węglowodanami. Tu są nasze nawyki jedzenia mięsa z ziemniakami, chleba z kiełbasą itp.
- Stres – w pracy, w domu, urzędach i na ulicy oraz brak życzliwości i zrozumienia dla innych.
- Poziom opieki zdrowotnej w Polsce – bez komentarza …
Co roku kilkadziesiąt tysięcy ludzi w Polsce umiera z powodu zanieczyszczonego powietrza, ale do tych statystyk nie wlicza się chorych na nowotwory. Część nowotworów jest wywoływanych przez przewlekłe procesy zapalne. Zarówno bakteryjne, wirusowe jak i pierwotniakowe. Także niektóre choroby reumatoidalne powodują zwiększoną zapadalność na nowotwory. Odpowiednie ich leczenie mogłoby wyraźnie zmniejszyć liczbę nowych zachorowań na choroby nowotworowe.